Ένα συμβόλαιο που δίνει στον αγοραστή το δικαίωμα, αλλά όχι την υποχρέωση, να αγοράσει (call option) ή να πουλήσει (put option) έναν καθορισμένο αριθμό μετοχών, αγαθών, νομισμάτων, δεικτών ή χρέους, σε μια καθορισμένη τιμή (τιμή εξάσκησης) και σε μια καθορισμένη χρονική περίοδο. Για τα δικαιώματα προαίρεσης μετοχών, ο αριθμός είναι συνήθως 100 μετοχές. Κάθε δικαίωμα προαίρεσης έχει έναν αγοραστή, που ονομάζεται κάτοχος, καθώς και έναν πωλητή, που ονομάζεται εκδότης. Εάν το δικαίωμα προαίρεσης ασκηθεί, ο εκδότης υποχρεούται να εκπληρώσει τους όρους του συμβολαίου, με την παράδοση των μετοχών στο αντισυμβαλλόμενο μέρος. Στην περίπτωση ενός χρεογράφου που δεν μπορεί να παραδοθεί, π.χ. ενός index, η υποχρέωση διευθετείται σε μετρητά. Για τον κάτοχο, η πιθανή απώλεια περιορίζεται στην τιμή που καταβάλλει για να αποκτήσει το δικαίωμα προαίρεσης. Όταν μια επιλογή δεν ασκηθεί στην προκαθορισμένη ημερομηνία, ακυρώνεται αυτόματα. Μετοχές δεν αλλάζουν χέρια και τα χρήματα που δαπανήθηκαν για την αγορά του δικαιώματος χάνονται. Για τον αγοραστή, τα πλεονεκτήματα είναι απεριόριστα. Τα δικαιώματα προαίρεσης όπως και οι μετοχές, επομένως, θεωρείται ότι έχουν ασύμμετρη απόδοση. Για τον εκδότη, η πιθανή απώλεια είναι απεριόριστη, εκτός εάν το συμβόλαιο καλύπτεται, πράγμα που σημαίνει ότι ο εκδότης κατέχει ήδη το υποκείμενο αγαθό του δικαιώματος. Τα δικαιώματα προαίρεσης χρησιμοποιούνται συνήθως ως μόχλευση η προστασία. Ως μόχλευση, τα δικαιώματα προαίρεσης επιτρέπουν στον κάτοχό τους να αποκτήσει μετοχές με περιορισμένες δυνατότητες σε ένα κλάσμα του ποσού που θα κόστιζαν οι τίτλοι. Η διαφορά μπορεί να επενδυθεί αλλού μέχρι την άσκηση του δικαιώματος. Ως προστασία, τα δικαιώματα προαίρεσης προφυλάσσουν από διακυμάνσεις των τιμών στο άμεσο μέλλον, επειδή παρέχουν το δικαίωμα απόκτησης της υποκείμενης μετοχής σε μια καθορισμένη τιμή για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Ο κίνδυνος περιορίζεται στο ποσό αγοράς του δικαιώματος (εκτός αν πρόκειται για δικαίωμα προαίρεσης για υποκείμενο αγαθό που δεν κατέχει ο εκδότης). Ωστόσο, το κόστος των συναλλαγών των δικαιωμάτων προαίρεσης (συμπεριλαμβανομένων τόσο των προμηθειών όσο και της διαφοράς αγοράς-πώλησης) είναι μεγαλύτερο σε ποσοστιαία βάση από εκείνο της αγοραπωλησίας της υποκείμενης μετοχής. Επιπλέον, τα δικαιώματα προαίρεσης είναι πολύ περίπλοκα και απαιτούν μεγάλη ενασχόληση. Ονομάζεται επίσης συμβόλαιο δικαιώματος προαίρεσης.